Η Αναστασία (Τέσα) Μανούση Βακαλοπούλου γεννήθηκε το 1945 στην Κατερίνη, μικρή όμως μετακόμισε στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, όπου πέρασε με οικονομικές δυσκολίες τα παιδικά της χρόνια και τελείωσε το δημοτικό σχολείο. Ο πατέρας της -τραπεζοϋπάλληλος- ήταν από τη Β. Ήπειρο και η μητέρα της από το Σέλι.

 

Αποφοίτησε από το Γ΄ Γυμνάσιο Θηλέων Θεσσαλονίκης.

Σπούδασε στη Γαλλική φιλολογία της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ-  4^η στις εισαγωγικές εξετάσεις- και αποφοίτησε με λίαν καλώς.

Αποποιήθηκε άμεσο διορισμό σε γυμνάσιο ή  στην Τράπεζα κι εργάστηκε-ιδιαίτερα μαθήματα-για να πληρώσει τα φροντιστήρια για την εισαγωγή της με εξετάσεις στην Αρχιτεκτονική – αλλαγή κατεύθυνσης που επιθυμούσε.

Αποφοίτησε το 1975. Η διπλωματική της εργασία έγινε στην έδρα μορφολογίας και ρυθμολογίας με καθηγητή τον Ν.Μουτσόπουλο και θέμα το πρόβλημα των ορεινών παραδοσιακών οικισμών και την προστασία τους.

 

Ξεκίνησε να εργάζεται σε τεχνικά γραφεία.

Ως άμισθη επιστημονική συνεργάτης στην έδρα Μορφολογίας και Ρυθμολογίας της Αρχιτεκτονικής Σχολής, ήρθε κοντά στο κύριο αντικείμενο του ενδιαφέροντος της, την παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, το οποίο διακονούσε έως το 1982 από τη θέση του βοηθού της έδρας, συμμετέχοντας στην οργάνωση και διεξαγωγή των μαθημάτων, με ενεργή παρουσία σε εκθέσεις και συνέδρια.

Στον ίδιο χρόνο εκπονούσε μελέτες ιδιωτικών έργων ατομικά ή σε συνεργασία με τον σύζυγό της.

 

Είναι παντρεμένη με τον Άγγελο Βακαλόπουλο, αρχιτέκτονα – ελεύθερο επαγγελματία κι έχουν αποκτήσει μία κόρη την Μαρία Βακαλοπούλου, ιατρό γυναικολόγο.

 

Μετά το 1982 συμμετείχε σε ομάδα Τομέα (καθηγητές Δ.Φατούρος και Π.Λαζαρίδης ) και αργότερα ως λέκτορας οργάνωσε μάθημα –συνέχεια και αποτέλεσμα των μέχρι τότε γνώσεων και εμπειριών της- για την αντιμετώπιση ένταξης νέων κατασκευών σε ιστορικό χώρο, μόνη της και με συνεργασίες.

Παράλληλα ασκούσε το επάγγελμα, είτε μόνη είτε στα πλαίσια ομάδας, με κύριο αντικείμενο τη διατήρηση και αποκατάσταση κτιρίων.

Από το 1993-2012 μοιράζει την δραστηριότητά της, περισσότερο στην εκπαιδευτική διαδικασία, ανανεώνοντας για μια φορά ακόμη το μάθημά της (Μεταβατική κατοικία) και παράλληλα απασχολείται περιστασιακά ως σύμβουλος σε μελετητικό γραφείο.

 

 

Ευχαριστώ την φίλη αρχιτέκτονα Σοφία Χατζηγεωργίου για την πολύτιμη βοήθεια της στην διαμόρφωση του φακέλου.

 

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ

Ιδιαίτερη έμφαση στην μορφολογία.

Ήθελε πάντοτε να έχει λόγο και επιμονή στην τελευταία λεπτομέρεια, υπευθυνότητα για τη μελέτη, αλλά και στην επίβλεψη –με αυτεπιστασία ορισμένων-λίγων κατασκευών. Ταυτόχρονη επεξεργασία της κάτοψης και του όγκου-μορφής. Έμφαση στην άρτια λειτουργική οργάνωση των κτιρίων και ιδιαίτερα στη μορφολογική ογκοπλαστική τους ανάδειξη, με απλά γεωμετρικά σχήματα και ιδιαίτερα τη χρήση του χρώματος σαν συνθετικού στοιχείου.

 

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΕΡΓΟ

Αναφορά στις σημαντικότερες μελέτες

 

Εξοχική κατοικία στην Καλλικράτεια

Η μορφή κοντά στα βιώματα των ιδιοκτητών με στοιχεία από την παράδοση σε σύγχρονη φόρμα. Εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον και το τοπίο. Έμφαση στη θέα, σκίαση και αερισμό. Η διάρθρωση των όγκων ακολουθεί τη λογική οργάνωσης των χώρων κατοίκησης. Αποφυγή του μοντέλου αστικού διαμερίσματος. Επιθυμητή εξωστρέφεια του κτίσματος με την άμεση σύνδεση με τον υπαίθριο χώρο.

 

Πολυκατοικία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης οδός Κ. ΝΤΗΛ:

Επεξεργασία όψεων με συνδυασμό μορφολογικών στοιχείων και κατασκευαστικών μεθόδων. Χρήση του χρώματος σαν συνθετικό στοιχείο και αναβάθμισης στο περιβάλλον.

 

Αναμόρφωση υφιστάμενης Διπλοκατοικίας Ν.751, Πανόραμα:

Επιλογή απλών γεωμετρικών στοιχείων για την μορφολογική επεξεργασία υφιστάμενου σκελετού.

 

Συγκρότημα κατοικιών, οδός Πυθαγόρα, Πανόραμα:

Εναλλαγή κενού-πλήρους. Παραλλαγή τυπολογικών μορφολογικών στοιχείων όψεων. Αρμονική σύζευξη χρωμάτων.

 

Πολυκατοικία οδός Κανάρη, Κρήνη:

Μορφολογική επεξεργασία όψεων με τη χρήση στατικού κανάβου. Εναλλαγή πλήρων-κενών, σε όψη και κάτοψη. Χωρίς την ανάγκη εξεζητημένων διακοσμητικών στοιχείων.

 

Διατηρητέα κτίρια ΑΜΜΟΥΛΙΑΝΗΣ, ν. Χαλκιδικής:

Η αποκατάσταση και η επανάχρηση να διασφαλίζει την ιστορικότητα και να καλύπτει με σύγχρονες προδιαγραφές λειτουργίας τις νέες χρήσεις. Διατήρηση των βασικών στοιχείων οργάνωσης του εσωτερικού χώρου-τυπολογίας, αποκατάσταση όψεων στην αρχική μορφή ,έτσι ώστε η επέμβαση να αναγιγνώσκεται διακριτικά. Διατήρηση της οργάνωσης του φέροντος οργανισμού και της δομής του κτιρίου με συμβατές επεμβάσεις. Οργάνωση του περιβάλλοντος χώρου για την ένταξη και ανάδειξη των κτιρίων.

 

Διατηρητέο κτίριο ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ, Πολύγυρος:

Διατήρηση της φυσιογνωμίας, όγκου και μορφολογικών στοιχείων. Αναγνωσιμότητα των επεμβάσεων.

 

 

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ

 1977-1982

Συμμετοχή στην οργάνωση και διεξαγωγή του μαθήματος, ως βοηθός στη έδρα Αρχιτεκτονικής Μορφολογίας και Ρυθμολογίας (καθηγητής Ν. Μουτσόπουλος)

Παρακολούθησε ατομικά φοιτητικά θέματα, όπως Αρχιτεκτονική μελέτη κατοικίας, Αποτύπωση κατοικίας, Πρόταση αποκατάστασης και νέας χρήσης, Αρχιτεκτονική. μελέτη κοινοτικού καταστήματος πολλαπλών χρήσεων, Αρχιτεκτονική μελέτη ξενώνα και συγκροτήματος παραθεριστικών κατοικιών.

Συλλογή-επεξεργασία στοιχείων και πρώτα συμπεράσματα (ανέκδοτη εργασία), προς εκπόνηση διδακτορικής διατριβής με θέμα «Αρχιτεκτονική στα μετόχια του Αγίου Όρους στην Χαλκιδική».

Παρακολούθησε ερευνητικά θέματα και διπλωματικές εργασίες, όπως:

• Μεθοδολογία συλλογής στοιχείων για μελέτη αναβίωσης παραδοσιακού οικισμού-Γαλάτιστα.
• Πολιτιστικό κέντρο-ξενώνας –Μορφολογική επέμβαση στο κτισμένο περιβάλλον – Γαλάτιστα.
• Μελέτη γραμμικού τμήματος-οδός Θεοφίλου. Διατήρηση και νέα χρήση κατοικίας- Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης.
• Αποκατάσταση και νέα χρήση-Μετόχι της Μονής Ξηροποτάμου στην Σάρτη Χαλκιδικής.

 

1983-1986

Ένταξη στον Α’ Τομέα Τμήματος Αρχιτεκτόνων (καθηγητής Δ. Φατούρος, Π. Λαζαρίδης).

Συμμετοχή στην οργάνωση και διεξαγωγή των μαθημάτων:

• Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, ζητήματα κατοικίας.
• Εισαγωγή στην οργάνωση του Χώρου και τον Αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.
• Κατοικία και Ιστορικός χώρος- Οικολογικές, Ιστορικές και Κοινωνικές συνιστώσες στο Σχεδιασμό της κατοικίας.

 

1986-1999

Εκλογή στη θέση Λέκτορα.

Συμμετοχή στην οργάνωση και διεξαγωγή των εργαστηριακών μαθημάτων:

• Εισαγωγή στην οργάνωση του Χώρου και τον Αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Έχει σαν αντικείμενο την εισαγωγή στο φάσμα των προβλημάτων της οργάνωσης του χώρου και της αρχιτεκτονικής επικοινωνίας. Αναγνώριση του περιβάλλοντος σε αστική κλίμακα. Μεταφορά κτιριολογικού προγράμματος σε συνθετική πρόταση.
• Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός-Κατοικία και συλλογικές δραστηριότητες σε Ιστορικό χώρο. Οργάνωση του ατομικού μαθήματος με αντικείμενο τον σχεδιασμό συγκροτήματος κατοικιών και χώρων για συλλογικές δραστηριότητες με χώρο εφαρμογής την περιοχή «κήποι του Πασά». Η θέση που καταλαμβάνει αυτή η περιοχή στον ιστό της πόλης, η ποικιλία και οι αντιφάσεις των στοιχείων που συνθέτουν την «εικόνα», το περιεχόμενο και την δομή αυτού του χώρου, ορίζουν ένα πλαίσιο πραγματικών δεδομένων-δεσμεύσεων μέσα από την ανάλυση και ερμηνεία των οποίων και σε συνδυασμό με την παροχή πληροφορίας ως προς τους τρόπους ενσωμάτωσης «ειδικών «παραμέτρων στο σχεδιασμό (σύγχρονο αρχιτεκτονικό έργο και ιστορικός χώρος) προσδιορίζονται οι βασικές αρχές της σύνθετης προσπάθειας και η ταυτότητα της αρχιτεκτονικής πρότασης.

Παρακολούθησε ερευνητικά θέματα και διπλωματικές εργασίες, όπως:

• Φοιτητικές κατοικίες-Καλαμαριά,
• Φοιτητικές κατοικίες στην Πανεπιστημιούπολη Κύπρου,
• Πρόταση χώρου και χρήσεων – Κατασκήνωση ΑΠΘ,
• Εγκαταστάσεις κοινωνικού τουρισμού – Πλάτρες Κύπρου,
• Τουριστική αξιοποίηση Ορεινής περιοχής – Ν. Αχαίας,
• Συνεδριακό κέντρο – Πρέσπες,
• Πρόταση επανάχρησης – Καπναποθήκη Αυστροελληνικής – Κέντρο Θεσσαλονίκης,
• Επανάχρηση κτιρίου – Μηλιές Πηλίου,
• Επανάχρηση κτιρ.συγκροτήματος – Χάνια Πηλίου,
• Πρόταση επανάχρησης τεσσάρων διατηρητέων κτιρίων – Θεσσαλονίκη.

Πολλές από αυτές έχουν εκτεθεί στα πλαίσια εκθέσεων της Σχολής και δημοσιοποιηθεί σε εκδόσεις της Πολυτεχνικής Σχολής και σε Αρχιτεκτονικά περιοδικά.

 

 

2001-2012

Μετά την εκλογή στη θέση Επίκουρου καθηγητή.

Οργάνωση και διεξαγωγή του εργαστηριακού μαθήματος Η Μεταβατική κατοικία. Βασική εκπαιδευτική προϋπόθεση για το μάθημα συνιστά η άποψη ότι η αρχιτεκτονική συνθετική δραστηριότητα αποτελεί μια διαδρομή στο χώρο και στον χρόνο που ξεκινά από το πραγματικό και βιωμένο για να καταλήξει ενδεχόμενα στο φανταστικό η επιθυμητό και αντίστροφα. Ως αφετηρία για τη σχεδιαστική πράξη χρησιμεύει ότι επί τόπου η αλλού έχει παγιωθεί σε μορφές. όγκους, σχήματα και περιέχει ανθρώπινη ζωή, δράση, συμπεριφορά. Διερευνάται δηλαδή κατά πόσον ό,τι συγκροτεί εικόνα και περιέχει νόημα είναι δυνατόν να μεταφέρεται -αφού υποστεί κριτική επεξεργασία- στη συνθετική πράξη και να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα τόσο στη διαμόρφωση της κεντρικής ιδέας όσο και στη διατύπωση των βασικών αρχών που θα διέπουν τον σχεδιασμό.

Παρακολούθησε διπλωματικές εργασίες, με σημαντικότερες από αυτές:

• Ξενοδοχείο και κέντρο θαλασσοθεραπείας-Λευκάδα
• Φοιτητικές κατοικίες Πανεπιστημίου Κύπρου,
• Πλωτή κατασκευή στον Θερμαϊκό κόλπο,
• Μία «ονειροναυτική» παρέμβαση.

Σε όλη την περίοδο διδάσκει με υπευθυνότητα, συνέπεια και εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων κατανόησης της διδασκαλίας της αρχιτεκτονικής. Βοήθησαν σε αυτό οι πρότερες σπουδές φιλολογίας, επιμορφωτική σχετικά έρευνα αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης σε υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας στο Παρίσι –και ιδιαίτερα η πρότερη εκπαιδευτική εμπειρία μαζί με την ενασχόληση στη μελέτη και επίβλεψη κτιριακών έργων.

 

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ-ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Συμμετοχή –με Εκπροσώπηση ή όχι- σε Συμπόσια και Συνέδρια, κύρια στα πλαίσια του ΙCOMOS ,όπως:

• Προβλήματα αναβίωσης των ιστορικών οικισμών και της τυπολογίας της λαϊκής αρχιτεκτονικής, ΑΠΘ,
• Λαϊκή Αρχιτεκτονική και η προσαρμογή της στην σύγχρονη ζωή PLOVDIV Βουλγαρίας,
• Αναστηλώσεις στη Γαλλία και ο Χάρτης της Βενετίας, ΠΑΡΙΣΙ,
• Αιγαιοπελαγίτικη Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική,
• Η Μουσειολογία στον 21^ο αιώνα-θεωρία και πράξη, Θεσσαλονίκη,
• Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Τσεπέλοβο.

 

Συμμετοχή με ανακοίνωση:

• Προστασία της παραδοσιακής κατοικίας στην Ελλάδα, Eger Ουγγαρία

 

Συμμετοχή σε επιμορφωτικά σεμινάρια:

• Η Διατήρηση της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ανάγκη της σημερινής κοινωνίας, Δήμος Θεσσαλονίκης (ομάδα εργασίας ΤΕΕ ΚΜ.)
• Μεθοδολογία Αποκατάστασης Επανάχρησης Κτιρίου, επιμορφωτικά σεμινάρια ΤΕΕ
• Πρόγραμμα Μορφωτικών ανταλλαγών ΥΠΕΠΘ με επιστημονική ενημέρωση και έρευνα στη Ρουμανία. (Θέματα αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης, προστασία διατηρητέων οικισμών και υπαίθρια λαογραφικά μουσεία Αρχιτεκτονικής).

 

 

 

 

 

*Το υλικό της ανάρτησης έχει παραχωρηθεί στο Αρχείο από την ίδια τη βιογραφούμενη -την οποία και ευχαριστούμε πολύ- την άνοιξη του 2025. Ακόμα  η ίδια η βιογραφούμενη είχε την τελική θεώρηση των κειμένων της ανάρτησης.